Haber-Foto: Fatih Kılıç-Seda Batur
Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dr. Ali Çelik, Tokat’ın gündemindeki 3 önemli konuda açıklamalarda bulundu. Tokat’ın tarımında yaşanan sulama sorunları, Köydes müteahhitlerinin okul inşaatlarında yaşadığı mali sorunlar, enerji üretiminde çeşitliliğin olduğu bir süreçte üreticinin yaşadığı sorunlara değinen Başkan Ali Çelik çözüm önerileriyle de dikkat çekti.
KÖKLÜCE HES KAPATILMALI!
TSO Başkanı Dr. Ali Çelik, Almus Baraj Gölü’nden sağ ve sol sahil sulama kanalları ile temin edilen suyun Kazova yöresindeki çiftçilerin, yatırımcının can damarı sayılacak bir nitelikle olduğunu vurgulayarak sözlerine başlarken, bilhassa tarımsal su konusunu gündemde tutan Tokat Milletvekili Yücel Bulut’un hassasiyetini paylaşır noktada olduğunu dile getirdi. Konuya dair bir açıklamasının Yücel Bulut’u tekzip eder mahiyette algılanmasını doğru bulmadığını ve böylesi bir niyetinin, söyleminin olmadığını izah eden Çelik “Sn. Yücel Bulut gibi ben de tarımsal sulamadaki hususu hassasiyetle karşılıyorum. Sulama çiftçimiz için olmazsa olmaz. Önceliğin enerjiden ziyade tarımsal sulamada olduğu da aşikâr. Ben o açıklamamda, Kazova çiftçisinin tarımsal sulamada sıkıntı yaşanacağından hareketle toprağa ekimden uzak durmaması adına, başta DSİ ve Tarım İl Müdürlüğü yetkililerinden aldığım bilgileri kamuoyuyla paylaştım. Nitekim o bilgilerde tarımsal sulamayı sıkıntıya düşürmeyecek şekilde su depolamasının barajda olduğu belirtilmekteydi. Ortamdaki paniğin giderilmesi ve çiftçinin ekimini yapmaktan geri durmaması temennisiyle yapılmış bir açıklamadır. Elbette ki ben de sn. Yücel Bulut gibi tarımdan, çiftçiden yana olarak fikirlerimi beyan ettim. Tarımsal sulamayı sıkıntıya düşürecek her adımın karşısında dururum. Nitekim, bana göre, şuan Almus’tan Kazova’yı sulamada kullanacak suyu alıp elektrik enerjisine çeviren ve Kelkit Ovası’na taşınan suya karşı da görüşüm ortadadır. Bana göre, Köklüce Hes artık miadını doldurmuştur. O günün şartlarına göre enerji ihtiyacı için kullanılsa da bugün o suyla üretimin yerini alacak rüzgar ve enerji santralleri kurulabilir. Ve her damlası kıymetli olan su Almus Barajından Kazova’ya verilir. Bu bölgedeki su sorunu gelecekte daha da kötü duruma gidebilecekken, bu suyu oradan alıp Köklüce Hes’e vermek de artık gereksizdir. Bana göre, KÖKLÜCE HES kapatılmalı. Yerine enerji üretebilecek güneş ve rüzgar santralleri olmalı. Yani tarımsal sulamanın önceliği konusunda ben de Yücel Bey ile aynı fikirdeyken, onu tekzip eder görülmem doğru değildir. Çiftçimizin panik içinde olup da toprağını ekmekten geri durması da doğru olmaz. İYİ BİR PLANLAMA İLE SU KAYNAKLARIMIZI EN RANTABL KULLANIMA SUNMALIYIZ. Vahşi sulamadan ziyade kapalı sistem sulamalar olması, mevcut su kanallarının tamir edilerek kayıp kaçağın önlenmesi ile çiftçimizin beklediği suyu her zaman var kılarız.” dedi.
**
KÖYDES MÜTEAHHİTLERİ İÇİN İLAVE ARTIŞ OLMALI
Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dr. Ali Çelik, Tokat İl Özel İdaresi Köylere Hizmet Götürme Birliği üzerinden gerçekleştirilen okul inşaatlarında, KÖYDES ihalesi alan müteahhitlerin inşaat maliyetlerindeki artıştan kaynaklanan mali sıkıntılarının tam olarak çözüme kavuşmadığını belirtti. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile iki kez gerçekleştirilen yeni düzenlemelerle fiyat farkı verilmesinin Köydes müteahhitlerini bir nebze soluklandırmış olsa da işi çözüme kavuşturacak artış oranlarına ulaşmadığını izah etti.
TSO Başkanı Ali Çelik açıklamasında “birinci ve ikinci fark kararnamesi ile KÖYDES müteahhitlerine verilen ilave fiyat farkları nedeniyle Cumhurbaşkanımıza ve konuyu takip eden vekillerimize teşekkür ediyoruz. Ancak inşaat maliyetlerine son bir yılda gelen yüzde 200’ün üzerindeki fiyat artışları karşısında, iki düzenleme sayesinde ancak toplamda yüzde 50 – 60’lık fark verilmesi KÖYDES müteahhitlerimizin sıkıntılarını gidermedi. KÖYDES üzerinden ihalede Tokat ilimiz öne çıktı. Diğer şehirlere nazaran Tokat’ımızda okulların yeniden yapımı yahut depreme karşı güçlendirilmesi ihalesi KÖYDES ihale kanununa göre yapıldı. Ancak ülkenin yaşadığı mali zorluklar mücbir sebeple fiyat artışlarını da getirince Tokatlı müteahhitlerimiz aldıkları işleri bitirmede iyiden iyiye mali zorluğu yaşamaktalar. Kamu ihale kanununa göre iş almış ve benzer şekilde yüzde 130 – 145’lik artışlarla haklarını korunmuş müteahhitlerimiz varken Köydes’ten ihale almış müteahhitlerimizin ancak yüzde 50 - 60 oranında artışta kalması Anayasanın en temel eşitlik ve adalet ilkesine, vicdanlara da aykırıdır. Üyelerimizin hakkını gözetip bizler de takipçisi olacağız konunun. Sayın Cumhurbaşkanımızın konuya hassasiyet göstereceğini ümit ediyoruz. Önümüzdeki süreçte yapılacak düzenlemeyle arkadaşlarımızın bu sorununun da giderilmesini bekliyoruz.” dedi.
**
TSO BAŞKANI ALİ ÇELİK, EPDK’NIN YENİ YÖNETMELİĞİ YATIRIMCIYI MAĞDUR EDER MAHİYETTE OLDUĞUNU SAVUNDU
“OYUN OYNANIRKEN KURAL DEĞİŞMEZ!”
T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından çıkarılan “Yeni Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği” 11 Ağustos günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni yönetmelik beraberinde eleştirileri de getirdi. Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dr. Ali Çelik, yönetmeliğin bilhassa geriye doğru da işletilmesiyle Tokat’ımızda enerji sektörüne yatırım yapmış üreticileri mağdur ettiğini savundu.
EPDK NE DİYOR?
EPDK, yeni yönetmeliğini ihtiyacın üzerinde satışı düzenleyen ve lisanssız üretim santrali olsun ya da olmasın gerçek elektrik tüketicilerini koruyan bir düzenleme olarak kamuoyuna duyururken, “EPDK’nın öncelikli hedefi, imkanı olan bütün tüketicilerin, ‘tükettiği enerjiyi’ güneşten üretebilmesidir. Bu düzenleme ile gerçek tüketimi olan ancak kapasite kısıtı ve yer sorunu sebebi ile üretim tesisi kuramayan tüketicilerin önü açılacaktır. Hatırlanacağı üzere lisanssız üretimde 2019 yılıyla yeni bir anlayış ortaya konmuş, aslolanın tüketim ihtiyacının karşılanması olduğu ve bu düşünceye katkı sağlayacak her türlü öneriye EPDK’nın açık olduğu defaatle dile getirilmişti. Ancak ne yazık ki mevzuatın suistimal edilme çabaları yeni bir düzenleme ihtiyacını doğurmuş ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak satışa konu edilebilecek elektrik miktarını kapsayan bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme ile EPDK; ‘tüketim kadar üretim’ hedefinden sapan, mühendislik bilimine ve teknik gerçeklere aykırı olarak kurulu gücünü orantısız şekilde arttıran, gerçek tüketicilerin lisanssız üretim tesisi kurabilmeleri imkanını ortadan kaldıran, tüketim olmadan üretim yapmaya çalışan tesislerin satışa konu edilebilecek üretim miktarını belirlemiştir. Örneğin bir önceki yıl 1 milyon kWh elektrik tüketen bir kişi, cari yılda aylık mahsuplaşmanın akabinde en fazla 1 milyon kWh enerjisini satışa konu edebilecektir. Yılın ilk ayından itibaren ihtiyaç fazlası enerjiye istinaden ödemeler yapılacak, 1 milyon kWh’ı aşan üretimler ise YEKDEM’e ‘bedelsiz katkı’ olarak yansıtılacaktır. Cari yıl tüketimi önceki yıl tüketimini aşması halinde cari yıldaki tüketim miktarı kadar satış yapılabilecektir. Üretimle tüketimin aynı ölçüm noktasında yer aldığı tesisler içinde üretimi ölçen tek yönlü sayaç verileri baz alınarak gerçek tüketim miktarı hesaplanacak, böylece bir mağduriyet oluşmasına izin verilmeyecektir. YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacak enerji için sistem kullanım bedeli de tahakkuk ettirilmeyecektir. Yatırımcının sisteme bedelsiz enerji vermek yerine şalteri kapatacağı, bu yönetmelik ile bazı yatırımcıların mağdur olacağı iddia ediliyor? Elbette “şalter kapatmak” lisanssız yatırımcısının kendi takdiridir. Ancak böyle bir manzara ile karşılaşılması beklenmemektedir. Zira söz konusu tesis, küçük de olsa bir tüketim yapacak ve bunun için çalıştırılması (elektrik üretmesi) gerekecektir. Ayrıca bu tesisler için, ihtiyacın fazlası üretilen enerjinin şebekeye verilmesiyle oluşan ve dağıtım şirketine ödenen bedeller ödenmeyecektir. Yani hem bu tip yatırımcılar gerçek tüketimlerini karşılayacak hem de daha fazla ürettiği enerjiyi ilave maliyete katlanmadan bütün tüketicilerimizin kullanımına sunabilecektir. Şalteri kapatan yatırımcılar ise hem kendi tüketimlerini karşılayamayacak hem de yerli ve milli bir kaynağımızın heba olmasına göz yummayı tercih etmiş olacaktır.” diye açıklama yaptı.
TSO BAŞKANI ALİ ÇELİK, YASANIN GERİYE
DÖNÜK İŞLETİLMESİNİ DOĞRU BULMUYOR
TSO Başkanı Dr. Ali Çelik, EPDK’nin yönetmeliğine dair eleştirisinde, özellikle 2019 yılından sonra yatırımını yapmış firmaların mağdur olacağını savunuyor. Ali Çelik bu husustaki açıklamasında şunları söyledi:
“Dünyada ve ülkemizde enerjiye olan talep artmaktadır. 60 milyar doların üzerinde yurtdışından enerji aldığımız bir dönemdeyiz. Özel sektörümüzün çok sıkıntılı günler geçirmesine rağmen GES yatırımları konusundaki ilgisi ve duyarlılığı sonrasında birçok arkadaşımız enerji yatırımı yapmıştır. Birçoğu da projesini sunmuş, ruhsat alma veya yatırımı bitirme aşamasındadır. Oyun oynanırken kural değişmez! Hiçbir kural ve kanun geriye dönük işlemez. Alınacaksa bir karar bugünden sonra yatırım için müracaat edenleri kapsamalı. 2019’dan sonra yapılan yatırımların tüketim fazlasına ödeme yapmayacağım, el koyacağım demek devlet ciddiyetine ve kurumsallığına yakışmaz. Yurtdışına bağımlılığın ve enerji açığının bu kadar fazla olduğu bir dönemde alınan bu karar akıl tutulmasıdır. Yatırım yapan iş insanına ciddi bir mağduriyet yaşatmaktadır. Yeni bir kararname ile bu yanlışın düzeltileceğini veya kararın ilgili mahkemelerce iptal edileceğini düşünüyoruz. Cumhurbaşkanlığı, Enerji Bakanlığı ve Odalar Borsalar Birliği’ne müracaatımızı yaptık. Arkadaşlarımızın mağduriyetinin giderilmesi ve ülkemizin geleceği açısından konuyu sonuç alıncaya kadar takip edeceğiz. İlgililerin aklıselim davranacağını ve acil çözüm üreteceklerini düşünüyorum.”
