KOMİSYONCU BEKİR SOMTÜRK

07.05.2022’de Tokat’ta Salih Bilgilioğlu ve Mustafa Aşar’ın da hazır bulunduğu görüşme

Ahmet Somtürk 1954 Tokat doğumlu. İlkokulu Plevne İlkokulu’nda, ortaokulu Gazi Osman Paşa Lisesi orta bölümünde ve Atatürk Ortaokulu’nda, liseyi Gazi Osman Paşa Lisesi’nde (1972) tamamladı. Aynı yıl Ankara Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu’ na girdi. 1975 yılında siyasi dönemin kargaşası içinde Ankara Ulucanlar cezaevine girdi. Cezaevinde iken imtihanlara girerek mezun oldu. Cezaevinden çıktıktan sonra 1981 yılında Tokat’a Taşhan’a dönerek babası ve ağabeysi ile çalışmaya başladı. Askerliğini İzmir Narlıdere’de yaptı. 1982 yılında evlendi. 2 kız evlat sahibi.

Vural Somtürk: (1943 2011)- Tokat doğumlu. İlkokulu Plevne İlkokulu’nda ortaokulu GOP Lisesi orta bölümünde okudu ancak mezun olamadan ayrıldı. Askerliğini 1963 yılında İzmir Narlıdere’ de tamamladı.1966 yılında Hacire Hanımla evlendi. Üç evlat sahibi oldu. Vefatından sonra oğlu Tugay Somtürk komisyonculuğa devam etmektedir.

Komisyoncu Bekir Somtürk (1914-1974) Tokat’ta doğdu. Dönemin şartları gereği okula gidemedi. İyi derecede Osmanlıca biliyor ve yazıyordu. Okuma yazmayı 1934-1937 yılları arasında üç yıla yakın  askerlik yaptığı Siirt’te öğrendi.  Askerden gelince Gülbeyaz Hanım’la (1922-) evlendi.

Ve söz Ahmet Somtürk’ün:

“Babam askerden gelince önce Dabakhane de iki yıl çalışmış daha sonra Taşhan da komisyonculuğa başlamış. 1962 den beri ben de onunla birlikte çalıştım. Sadi Sağlamer’le beraber ortaklık yaptılar. İş yerimiz  Mehmet Dindar’ın dükkânın yanında idi.

Üst katta Kokulu Mustafa Yaşar, Pepe Selahattin, Vural Somtürk ,Salih Kemer, Mehmet Şahinkaya, Lütfi İpek ,Şükrü  Nasırlı (Derviş) , Recep Fırat , Mihrali Altındilek, Salih Varazlı, Durak Telek (sonradan kasaplık yaptı) vardı. Bunlar mal hazırlayıp sevkiyatçılık yaparlardı.

Bir dönemde bunların içinden “fırtına beşler” adıyla bir grup oluştu. Bunlar Vural Somtürk, Mehrali Altındilek (Ustura Mehrali) ,Durak Telek, Ahmet Başıaçık (Efe Ahmet),Mehmet Özcan‘dan oluşuyordu. Bir müddet bu beraberlik başarıyla devam ettiyse de sonradan dağıldılar.

Bizim çocukluğumuzda sebze ve meyveler Taşhan’a büyük sandıklarla, küfelerle, sepetlerle eşek ve at arabaları ile gelirdi. Ticari iş hacmi büyüyünce büyük kamyonların girip mal yüklemeleri için Taşhan’a arka kapı açıldı. Bugün çoğu kimsenin bilmediği o kapı kapalıdır.

Babamla beraber ilkokuldan Yeni Hale taşınıncaya kadar ben de çalıştım. Sabah  ezanından önce  kalkar babamla namazı Takyeciler ya da Ali Paşa Camii’nde kılar ,Taşhan’a giderdik.

Kasalardan, sepetlerden, heğlerden dökülen ve yenilebilecek olan sebze ve meyveleri zayi etmez sepete doldurur kolumda Sulusokaktaki evimize taşırdım. Fazla olursa Aydınlı denilen bir hamal vardı küfesi ile o taşırdı. Üst katta çok yiğit Dadaş Hamal (Mehmet) vardı. Yüz kilo gelen yükleri bile üst kata taşırdı.

Babam vefat edince Vural ağabeyimle işi devam ettirdik. Ağabeyim Yeni Hale gelince kendi adına komisyonevi açtı. O Mersin’den ve Antalya’dan mal getiriyordu. O da aramızdan ayrılınca kardeşim Mustafa ile beraber çalıştık. Daha sonraki dönemde Tugay da büyüyüp işi iyice öğrenince ona bıraktık.

Dışarı mal satanlar arasına Sadi Sağlamer, Vural Somtürk ve Yahya Eren başta geliyordu.

Yahya Eren Mersin ve Antalya hallerine hâkim biri artık. Çoğu fiyatı o belirler, piyasayı o kurardı. Türkiye çapında bir komisyoncudur Yahya Ağabey. Kafadan hesap yapar, üç rakamı çarpardı. Söz gelimi 150 kasanın kaç kilo geleceğini anında size söylerdi. Tarih ve genel kültür bilgisi de iyiydi. Yahya Eren Antalya da halen komisyonculuğa devam ediyor. Tanınmış komisyoncularımızdan rahmetli Sadi Sağlamer de onun yanında yetişti.

 

KOMİSYONCU AĞA ATILGAN

Tokat’ta 14.01.2022’de Komisyoncu Ağa Atılgan’ın oğlu Zühtü Atılgan ile Salih Bilgilioğlu’nun da hazır bulunduğu görüşme 

Zühtü Atılgan, 1945Tokat doğumlu. İlkokulu Yeşibağ İlkokulu’nda tamamlamış. Babasının :”oğlum benimle çalış “ önerisi üzerine onu kıramayınca GOP Lisesi orta 3. sınıftan ayrılmış. Askerliğini 1967-1968 yılları arasında Bilecik Bozhöyük’te yapmış.1968 yılında Hatun Hanım ile evlenmiş ve üç evlat sahibi olmuş. Söz onun:

Babam Ağa Atılgan (1925-1991 ) Tokat Bolos köyü doğumlu.1942 yılında-annem- Şakire Hanım ile evlenmiş. O zamanın şartlarında-2.Dünya savaşı yılları- 3 yıl askerlik yapmış.1940 yılında çiftçiliği bırakarak Tokat’ a gelmiş.  Taşhan da Duran Yüzbaşıoğlu ile işbirliği yaparak Sivas’ a sebze meyve mal yapmaya başlamışlar. O zamanlar dükkânımız yoktu. Köylerden ve bağ bahçelerden gelen ürünleri özenle kasalar dışarıya gönderirdik. Benim ömrüm Taşhan’da geçti desem yeridir. Sabah ezanı ile kalkar, namaz sonrası işe giderdik. Çünkü sebze ve meyveler sabah serinliğinde bozulmasın diye şehrin trafiği artmadan getirilirdi. Ramazan ‘da ise sahurdan sonra kendimizi Taşhan’da bulurduk. İftarı genellikle gençlerle orada yapar, büyüklerimizi evlerine gönderirdik.

Daha sonraki yıllarda Taşhan’ın tuvaletlerinin yakınında bir dükkân sahibi olduk. Genellikle-ortaksız- tek çalıştık. İşlerimizin iyi gittiği yıllarda 52 Model tahtadan şoför muavinliği olan bir de kamyon aldık. Mersin’den mal getirip satmaya başladık. Taşhan’da 1970 yılına kadar işimize devam ettik. Yeni Hal açılınca 44 numaraya taşındık. Babam burada 1990 yılına kadar komisyonculuğa devam etti. Burada iken Mersin işini bırakarak dışarıya mal yapmaya devam ettik. O yıllarda da bugünkü gibi telefonla sipariş verirler kamyonu gönderirler malı yükler getirirlerdi.

Kardeşim Fikret’in bu işlerde pek gözü yoktu dolayısıyla memur oldu bu işlerle ilgilenmedi. Babamın vefatından sonra ben dokuz yıl kadar devam edip 2000 yılında emekli oldum ve 2012’ de işi bıraktım.