Kekemelik genellikle çocuklukta başlar; ilerleyen süreçlerde konuşmadaki bozuklukların yanı sıra konuşma çabasına bağlı bir şekilde mimik ve vücut hareketlerinde değişiklikler de görülebilir. Kekemeler, söylemek istedikleri şeyleri bilir ancak söylemekte zorlanır. Kekemelik çoğunlukla 2 ile 5 yaş arasında ortaya çıkar. Küçük yaşta kekemelik görülen çocukların belli bir kısmı bu sorunu zamanla kendi başlarına ya da yardım alarak çözebilir. Sorunun devam ettiği çocuklarda durum ilerleyebilir ve konuşma bozukluğunda artış görülebilir.

Kekemelik Nedir?

Kekemelik, küçük çocuklarda özellikle konuşmayı öğrenme aşamasında yaygın olarak görülebilir. Hemen hemen her çocuk konuşma gelişiminin başlarında konuşma akıcılığında sorunlar yaşar. Bu durum bazen kelimeler arasında duraklama olarak gerçekleşirken bazen de hecelerin uzatıldığı görülür. Çoğu çocukta bu tür kekemelik gelişimsel bir durum olduğu gibi geçici bir durum şeklinde görülür fakat bazen kekemelik çocuklukta başlayıp yetişkinlikte de devam edebilir. Kekemelik farklı şekillerde gerçekleşebilen bir konuşma bozukluğudur. Zaman zaman bir hecenin tekrarlanması şeklinde gerçekleşirken başka zamanlarda bir hecenin uzatılması ya da söylenememesi şeklinde gerçekleşebilir. Çoğu zaman kişi, cümlesini tamamlamakta zorluk çeker, hatta bazen tamamlayamaz.

Kekemelik sorunu olan kişiler her ne kadar söylemek istedikleri cümleleri kafalarında kurabiliyor olsalar da bunu eyleme geçirmekte güçlük çeker. Kekemelik kimi bireylerde konuşma bozukluğunun yanı sıra belirli mimikler eşliğinde de gerçekleşebilir. Göz kapaklarında sarsılmalar, göz kırpmalar, çeşitli mimikler ve yüzde kasılmalar görülebilir.

Kekemelik Neden Olur?

Kekemeliğin sebepleri henüz tam olarak saptanabilmiş değildir fakat kekemeliğin muhtemel nedenleri arasında dil gelişiminin tamamlanmamış olması, konuşma kaslarında koordinasyon bozuklukları ve nefes problemleri yer alır. Bunların yanı sıra kekemeliğin psikolojik nedenlerden kaynaklandığına da ihtimal verilmektedir. Kimi kekemelik problemlerinin genetik olabileceği de düşünülür.

Kekemeliğin nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Tüm çocuklar belli bir yaş aralığında dil gelişim döneminden geçer ve bu dönem birçok çocuk için çok hızlı ilerler. Dönem içerisinde dil gelişim evresindeki çocukların konuşmalarında akıcı olmayan anlara rastlanabilir. Bu süreçte çocuğun dil gelişimi doğru yardımlar ile başarıyla tamamlanabilir. Ancak kimi çocuklarda pek çok yardıma rağmen kekemelik geçirilemez. Bunun sebebi kekemeliğin dil gelişiminden farklı sebepleri de olmasıdır. Kekemelik, genetik olarak geçiş yapabilen bir rahatsızlıktır. Aile geçmişinde kekemelik görülmesi, kekemeliğin risk faktörleri arasında yer alır.

Kekemelik Belirtileri

Küçük yaşta başlayan kekemelik erken fark edilirse hafifletilebilir. Dolayısı ile küçük çocuklarda kekemelik başlangıcı olup olmadığını kontrol etmekte fayda vardır. Dil gelişim çağındaki çocuklarda sıklıkla görülen geçici kekemelik, daha sonra kalıcı bir hale gelebilir. Bunun önüne geçmek için kekemelik belirtilerini gözlemlemek gerekir.

Kekemelik semptomları;

  • Bir cümleyi kurmakta güçlük çekmek,
  • Kelimeleri ya da kelime içindeki heceleri uzatmak,
  • Sesleri, heceleri ya da kelimeleri tekrar etmek,
  • Kelimeler ya da heceler arasında duraklamak,
  • Kelimeler arasında geçiş yapmakta zorluk çekmek,
  • Konuşmaktan çekinmek,
  • Bazı kelimeleri ya da heceleri söylerken yüz kaslarında gerilmek şeklinde sıralanabilir.

Kekemelik Tedavisi

Kekemelik görülen çocukların hepsi bir tedaviye ihtiyaç duymayabilir; gelişim çağındaki küçük çocukların çoğunda geçici kekemelik durumları da görülebilir. Bu durum bir süre sonra kendi kendine geçer. Kalıcı olan kekemeliklerde ise tedavi öncesinde detaylı bir analiz ve tanı süreci vardır. Öncelikle çocuğun konuşma becerilerinin değerlendirilmesi yapılır. Kekemeliğin hangi koşullar altında çıktığını değerlendirmek de tanı sürecinde önem taşıyan adımlardan biridir.

Kekemelik tedavisi, her zaman kesin bir çözüm getirmez. Tedavi kekemeliği tamamen kaldırmayabilir. Kimi bireyler için farklı bir tedavi yöntemine başvurmak da gerekebilir. Kekemelik tedavisinde uygulanan birkaç farklı yaklaşım vardır. Bireysel farklılıklara ve kekemeliğin seviyesine göre en uygun tedavi yöntemi uygulanır. Kekemelik tedavisinde hedeflenen noktalar konuşma akıcılığını artırma, dil gelişimini kuvvetlendirme ve etkili iletişimi geliştirmektir. Tedavi sürecinde konuşma terapisi de uygulanabilir. Konuşma terapisi ile kekemelikteki kesintiler azaltılabileceği gibi kekemeliğin psikolojik etkileri de azaltılabilir.