Stres, belirli talepler ve olaylarla baş edememe sonucunda oluşan doğal bir duygudur. Bununla birlikte, bir kişi stresi yönetmek için adımlar atmazsa, kronik bir durum haline gelebilir.
Bu talepler işten, ilişkilerden, finansal baskılardan ve diğer durumlardan gelebilir, ancak bir kişinin refahı için gerçek veya algılanan bir meydan okuma veya tehdit oluşturan her şey strese neden olabilir.
Stres motive edici olabilir ve hatta hayatta kalmak için gerekli olabilir. Vücudun savaş ya da kaç mekanizması, bir kişiye tehlikeye ne zaman ve nasıl tepki vereceğini söyler. Bununla birlikte, vücut çok kolay tetiklendiğinde veya aynı anda çok fazla stresör olduğunda, kişinin zihinsel ve fiziksel sağlığını zayıflatabilir ve zararlı hale gelebilir.
Stres, vücudun yırtıcılara ve tehlikeye karşı doğal savunmasıdır. Vücudun, sistemlerini tehlikeden kaçmaya veya yüzleşmeye hazırlayan hormonlarla dolup taşmasına neden olur. İnsanlar buna genellikle savaş ya da kaç mekanizması derler.
İnsanlar bir meydan okuma veya tehditle karşı karşıya kaldıklarında, kısmen fiziksel bir tepki verirler. Vücut, insanların ya ayakta kalmasına ve zorlukla yüzleşmesine ya da mümkün olduğunca çabuk güvenliğe ulaşmasına yardımcı olan kaynakları harekete geçirir.
Vücut kortizol, epinefrin ve norepinefrin kimyasallarından daha fazla miktarda üretir. Bunlar aşağıdaki fiziksel reaksiyonları tetikler:
*artan kan basıncı
*artan kas hazırlığı
*terlemek
*uyanıklık
Bu faktörlerin tümü, bir kişinin potansiyel olarak tehlikeli veya zorlu bir duruma yanıt verme yeteneğini geliştirir. Norepinefrin ve epinefrin de daha hızlı kalp atış hızına neden olur.
Bu reaksiyonu tetikleyen çevresel faktörlere stresörler denir. Örnekler arasında sesler, agresif davranışlar, hız yapan bir araba, filmlerdeki korkutucu anlar ve hatta ilk buluşmada dışarı çıkmak sayılabilir. Stres duyguları, stres etkenlerinin sayısıyla birlikte artma eğilimindedir.
Stres, sindirim ve bağışıklık sistemlerinin gerçekleştirdiği gibi bazı normal vücut fonksiyonlarını yavaşlatır. Vücut daha sonra kaynaklarını nefes alma, kan akışı, uyanıklık ve kasların ani kullanım için hazırlanması üzerine yoğunlaştırabilir.
Bir kişinin zbir duruma nasıl tepki vereceği, stresin genel sağlık üzerindeki etkilerini belirleyecektir. Bazı insanlar, ciddi bir stres reaksiyonuna yol açmadan, art arda veya aynı anda birkaç stres etkeni yaşayabilir. Diğerleri tek bir stres etkenine daha güçlü tepki verebilir.
Başa çıkmak için yeterli kaynağa sahip olmadığını hisseden bir kişi, muhtemelen sağlık sorunlarını tetikleyebilecek daha güçlü bir tepki gösterecektir. Stresörler bireyleri farklı şekillerde etkiler.
Bebek sahibi olmak, tatile gitmek, daha iyi bir eve taşınmak ve iş yerinde terfi almak gibi insanların genellikle olumlu bulduğu bazı deneyimler strese neden olabilir.
Bunun nedeni, genellikle önemli bir değişiklik, ekstra çaba, yeni sorumluluklar ve uyum ihtiyacı içermeleridir. Ayrıca genellikle bir kişinin bilinmeyene adım atmasını gerektirir.
İnsanlar, aşağıdaki yaşam tarzı önlemlerinin, stres kaynaklı bunalmışlık duygularını yönetmelerine veya önlemelerine yardımcı olabileceğini görebilir.
Egzersiz: Klinik çalışmaları, egzersizin stresli kişilerde hafıza bozukluğunu azaltabileceğini keşfetti.
Alkol, uyuşturucu ve kafein alımını azaltmak: Bu maddeler stresi önlemeye yardımcı olmaz ve daha da kötüleştirebilir.
Beslenme: Bol meyve ve sebze içeren sağlıklı, dengeli bir diyet, stres zamanlarında bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı olabilir. Kötü bir diyet, sağlıksızlığa ve ek strese neden olabilir.
Öncelik yönetimi: Günlük yapılacaklar listesini düzenlemek ve acil veya zamana duyarlı görevlere odaklanmak için biraz zaman harcamak yardımcı olabilir. İnsanlar daha sonra henüz tamamlamadıkları görevlerden ziyade gün için tamamladıkları veya başardıkları şeylere odaklanabilirler.
Zaman: İnsanlar programlarını düzenlemek, rahatlamak ve kendi çıkarlarını sürdürmek için biraz zaman ayırmalıdır.
Nefes alma ve rahatlama: Meditasyon, masaj ve yoga yardımcı olabilir. Nefes alma ve gevşeme teknikleri kalp atış hızını yavaşlatabilir ve gevşemeyi teşvik edebilir. Derin nefes alma da farkındalık meditasyonunun merkezi bir parçasıdır.
Konuşmak: Duyguları ve endişeleri aile, arkadaşlar ve iş arkadaşlarıyla paylaşmak, bir kişinin stresini atmasına ve izolasyon duygularını azaltmasına yardımcı olabilir. Diğer insanlar, stres etkenine beklenmedik, uygulanabilir çözümler önerebilir.
İşaretleri kabul etmek: Kişi, strese neden olan sorun hakkında, vücudundaki etkilerini fark etmeyecek kadar endişeli olabilir. Herhangi bir değişikliğe dikkat etmek önemlidir.
