Tokat’ın tarihinde önemli bir yeri ve anlamı olan Şeyh-i Şirvani hazretlerinin kabrinin de bulunduğu mezarlıkta nice kabirler bulunuyor. Tarihi Şeyh-i Şirvani mezarlığına gidilip türbede hayr duaları ediliyor. Mezarlıktaki tarihi mezar taşları ise ayrıca dikkat çekiyor. 1800’lü yıllardan 19. Yüzyılın ortalarına dek gelen tarihi mezar taşları için tutulmuş bir kayıt, bilimsel tez çalışması var mıdır? Diye araştırıldığında Prof. Dr. Mehmet Emin Kürklü’nün yaptığı araştırma görülüyor. Ondan başkaca bir kaynak görülmüyor.
Şimdi, Tokat’taki bir sanat tarihçisi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi İslami Bilimler Fakültesi Yüksek Lisans eğitimi alırken, tez konusu olarak tarihi Şeyh-i Şirvani mezarlığındaki mezar taşlarını konu seçti. Aslen Vanlı olmasına rağmen, uzun yıllar Denizli’de kalmış ve Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sanat tarihi bölümünü bitirmişken, eşinin de Tokatlı olmasından hareketle 5 yıl önce Tokat’a taşınıp yerleşik ikamete geçen Hikmet Atmaca Tokat Hürsöz Gazetesi’ni ziyaret ederek sorumlu Yazı İşleri Müdürü Fatih Kılıç’a yapmak istediği tez çalışmasına dair bilgiler verdi. Perakende Mahallesinde ikamet eden ve Muhtar Adayı Ömer Al ile birlikte gazeteye ziyarette bulunan Hikmet Atmaca, 1979 yılı Van doğumlu olduğunu söyledi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi İslami Bilimler Fakültesi’nde Yüksek Lisans eğitimi aldığını, Tez Danışmanının Dr. Yavuz Sarı olduğunu belirtti. Şeyh-i Şirvani Mezarlığının bilhassa eşinin çalıştığı kuruma yakın olmasından hareketle sürekli ziyaret ettiği tarihi yerlerden olduğunu izah ederken, orada gördüğü tarihi mezar taşları üzerine tez çalışması yapmayı hedeflediğini anlattı. Bilhassa Denizli’de iken İlbadı Mezarlığında, Pamukkale Hiyarapolis Antik Kentinde yaptığı çalışmalardan edindiği tecrübelerin ışında Tokat Şeyh-i Şirvani mezarlığındaki tarihi mezar taşlarının korunması, kurtarılması, restorasyonu, tadilat çalışmaları ve kayıt altına alınması çalışmalarını içeren bir tez hazırlığına karar verdiğini dile getirdi.
TEKNOPARK’TA FİRMASI VAR
Hali hazırda Teknopark’ta Atmaca tekstil tasarım firmasında ticari hayatına devam eden Hikmet Atmaca, yüksek lisansını tarihi mezar taşları üzerine yapmasının Tokat için de kıymetli bir çalışmanın ortaya çıkmasına vesile olacağını izah etti. Şeyh-i Şirvani mezarlığının güvenlikli hale getirilmesi, kamera sisteminin kurulması, tarihi eserlerin korunmasına zemin hazırlanmasını ümit ettiğini belirtti.
TOKAT’IN TARİHİ ESER ZENGİNLİĞİ VAR
Sanat tarihçisi Hikmet Atmaca, Tokat’ın İstanbul’dan sonra en fazla tarihi esere sahip iller arasında geldiğini ifade ederken “2016 tarihinde Tokat’a geldim. Eşim Tokatlı ve kuran kursunda çalışıyor, onun vesilesiyle Tokat’a geldim. Şeyh-i Şirvani Mezarlığını, oradaki eski mezar taşlarını gördüm. Mezar taşlarının okumasının (üzerindeki Osmanlıca yazılar) yapılması, sayılarının ortaya çıkarılması, gerektiği yerde de tadilat çalışmalarının yapılmasını tez konusu olarak belirledim. Tez danışmanım Dr. Yavuz Sarı’nın da desteği oldu. Tokat bölgesinde bulunan nadide eski mezarlardan birisi burası. Bu zamana kadar çok da akademik bir çalışma olduğu görülmüyor. Korunması konusunda hassasiyet gerekiyor. Kırılmalara, kaybolmalara karşı önlemler olmalı. İnsanın iki dünyalık sadakası olacak bir çalışma yürütülmesini arzu ediyorum. Kurumlar nezdinde, Belediye, Vakıflar Bölge Müdürlüğü kurumlarıyla görüşmelerim oldu. İlla ki kaydı vardır buradaki mezar taşlarının ama henüz ulaşamadım. Osmanlıca, Selçuklu ya da Fars dilinde yazılmış mezar taşları var. Yosunlaşmış mezar taşları var, toprak altında kısımları kalmış mezar taşları var. Konumları, boyutları, ölçüleri, yanında kimlerin olduğu, memur mu, cemaat üyesi mi, aile mi hepsi ortaya çıkacak. Bu mezar taşları için geçenlerde seminer verdim, akademisyenlerimin önüne çıktım. Geçmişte Prof. Dr. Mehmet Emin Kürklü’nün mezar taşlarıyla ilgili yazdığı bir tez var sadece. O da kısa. Başka bir kayda ulaşamadık. Diyelim ki tez konusu olarak 6 ayda Şeyh-i Şirvani Mezarlığı mezar taşları tezimizi tamamladık. Örneğin 5 yıl sonra şehir gelişmiş, genişlemiş olacak. Mezarlıklar şehir içinde kalacak. Ecdadın çok güzel bir düşüncesi var; diyor ki mezarlıklar şehrin ortasında olacak ki gelip geçenler görecek ve buranın bir imtihan dünyası olduğunu unutmayacak! Her şeyin gelip geçici olduğunun nişanesi bilecek. İstanbul’dan sonra en fazla tarihi eserin olduğu il Tokat’tır. Hiçbir işgale uğramamış, 12 medeniyet gelmiş geçmiş. Tokat’ta bu eserlerin kıymetlerini de bu gibi tezlerle ortaya koymuş oluruz.” diyerek konuyu izah etti.
