Musa Özdemir yazdı
Tarih, kimi kahramanları kolay anlamaz; Enver Paşa da bu tür büyük isimlerden biridir. Onu sadece Osmanlı’nın bir subayı ya da “hain” olarak etiketlemek, gerçeğin derinliklerine inmemek demektir. Çünkü Enver Paşa, kendi anavatanının ötesinde, kardeş vatanlarda Türk ve Türklük için canını vermiş büyük bir yiğittir.
1911-1912 yıllarında İtalya’nın Trablusgarp’ı işgalinde, gönüllü olarak cepheye giden Enver Paşa, yerli halkı örgütleyip gerilla taktikleriyle işgalcilerin ilerleyişini durdurdu. Mustafa Kemal ile omuz omuza savaşarak, hiçbir makam beklentisi taşımadan vatanı için canını ortaya koydu. Bugün onu “hain” diye suçlayanların o günlerde cepheye gitmeyi bırakın, haberini bile uzaktan okuduklarını unutmamak gerekir.
1913’te Edirne’nin Bulgar işgalinden geri alınmasında onun liderliği en belirleyici faktör oldu. Balkan Harbi’nin en gururlu zaferlerinden biri olan bu başarı, Enver Paşa’nın askeri dehasını ve kararlılığını gösterdi.
Ancak onun en büyük mücadelesi, Osmanlı sınırlarının çok ötesinde, Asya’nın dağlarında başladı. İslam Orduları hareketiyle Türk ve Müslümanları bir araya getirmeyi amaçladı; sadece askerî değil, kültürel ve tarihî bir dirilişin de sembolü oldu.
1922’de Tacikistan’ın Belcivan kasabası yakınlarında, Çegan Tepesi’nde şehit düştüğünde, Enver Paşa artık yabancı bir ülkede değil; kardeş vatan Türkistan’da, Türk ve Türklük uğruna can veren bir kahraman olarak tarihe geçti. O günlerde Türkistanlı bir mücahidin dediği gibi:
“Ümit güneşimiz sönmüş, karanlıklar içinde kalmıştık. Yer gök ağlıyor! Kaybolan sadece bir insan değil, milyonlarca Türk’ün ümidi, istikbali, zaferi, tarihidir…”
Enver Paşa’nın ölümü sadece bir komutanın kaybı değil; milyonlarca Türk’ün ortak hayallerinin, geleceğinin ve onurunun kaybıydı.
Bugün tarih yeniden yazılırken, Enver Paşa’yı sadece eleştirmek ya da yüceltmekle yetinmemek gerekiyor. Onu anlamak, onun taşıdığı sorumluluğu, vatan sevgisini ve Türk milletine olan bağlılığını derinlemesine kavramakla mümkün. Çünkü Enver Paşa, zor zamanlarda direnen, mücadeleden vazgeçmeyen ve kardeş vatanlarda şehit düşen bir kahramandır.
Asya’nın dağlarında yattığı yer, onun cesaretinin ve Türk’ün sarsılmaz direnişinin simgesidir. Enver Paşa’nın adı, tarih boyunca kardeş milletlerin hafızasında parlamaya devam edecektir.
