Tokatlı hemşehrimiz, Tokat Kent Müzesi Kuruatörü Hasan Erdem, tarihi arşivlerini sosyal mecra hesaplarından paylaşımları ile dikkat çekerken bu kez Tokat Behzat Deresi’nin taşkın risk haritalarını paylaştı.
Tokat Merkez (Behzat Deresi Havzası) Taşkın Risk Haritalarını gösteren 3 adet görseli paylaşan Hasan Erdem, olası bir sel felaketinde riskli mahalleleri de göstermiş oldu. Söz konusu haritaya göre Yeşilırmak, Çağgölü, Çay ve Mahmutpaşa Mahalleleri kırmızı alan içinde görülüyor.
ÇALIŞMA SAHİPLERİ DR. MEHMET AKİF
TAŞ VE MUHAMMET ENES YANIK
Söz konusu yapan akademik isimler Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Coğrafya Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Akif Taş ile Araştırma Görevlisi Muhammet Enes Yanık oldular. Çalışmalarına ilişkin özet açıklamalarında “Behzat Deresi Havzası taşkın risk analizi yapılırken bölgenin jeolojik özellikleri, iklim verileri, büyük toprak grupları, eğim ve bakı değerleri, arazi kullanımı durumları gibi akademik literatürde kabul görmüş kriterler AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi ile çakıştırılmıştır. Elde edilen taşkın risk haritası ve duyarlı bölgelere bakarak havzanın yaklaşık %45’inin orta ve yüksek derecede taşkın riskine maruz kalabileceği tespit edilmiştir (%39,1 orta, %5,6 yüksek). Ayrıca Tokat Merkez ilçede özellikle Behzat Deresi’nin aşağı çığırında, son yıllarda taşkın afetine karşı alınan tedbirlerin yoğunlaştığı sahaların selden en çok etkilenme potansiyeli bulunan yüksek riskli alanlara denk geldiği tespit edilmiştir. Ancak derenin daha güneyinde yani kaynağa yakın kesimlerinde bu önlemler yeterli değildir. Burada küçük de olsa birçok köy yerleşmesi bulunmaktadır ve bu yerleşmeler risk altındadır.” İfadeleri yer aldı.
ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ (AHS) METODU İLE
BEHZAT DERESİ (TOKAT) HAVZASI
TAŞKIN RİSK ANALİZİ SONUÇ BÖLÜMÜ
Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Akif Taş ile Araştırma Görevlisi Muhammet Enes Yanık’ın analizlerinin sonuç bölümü işe şu şekilde oldu:
“Bu çalışmada Tokat İl merkezinde bulunan Behzat Deresi Havzası’nın, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi kullanılarak taşkın risk analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda Behzat Deresi Havzası taşkın risk haritası ve muhtemel taşkın risk alanları ortaya konulmuştur. Analiz sonucunda havzanın yaklaşık %45’inin orta ve yüksek derecede taşkın riskine maruz kalabileceği tespit edilmiştir (%39,1 orta, %5,6 yüksek). Taşkın risk haritası tarihi sel afetleriyle karşılaştırıldığında tutarlı sonuçlar vermiş ve gelecekte yaşanması muhtemel sel afetlerinin etki alanını gerçekçi boyutta yansıttığına kanaat getirilmiştir. Ayrıca Tokat Merkez ilçede özellikle Behzat Deresi’nin aşağı çığırında, son yıllarda taşkın afetine karşı alınan tedbirlerin yoğunlaştığı sahaların selden en çok etkilenme potansiyeli bulunan yüksek riskli alanlara denk geldiği tespit edilmiştir. Ancak derenin daha güneyinde yani kaynağa yakın kesimlerinde bu önlemler yeterli değildir. Burada küçük de olsa birçok köy yerleşmesi bulunmaktadır ve bu yerleşmeler risk altındadır.
AHS modeli ile yapılan bu çalışma sahanın taşkın risk alanlarının tespit edilmesini sağlamakla birlikte sonuçlar oldukça genel ve küçük ölçeklidir. Sahada özellikle fiziki coğrafya faktörlerinin etkisinin incelendiği ve bir tespit çalışması niteliğindeki bu çalışmanın daha büyük ölçekte ve ayrıntılı analizinin yapılması gerekmektedir. Bu sebeple beşeri faktörleri de içeren ayrıntılı hidrolik-hidrolojik modellemelerin (Hec-Ras gibi) sahada alt havzalar ve hatta büyük risk içeren tüm akarsular üzerinde uygulanması gerekmektedir. Böylelikle havzadaki taşkın riskinin uzun süreçte ve sürdürülebilir bir biçimde yapılması sağlanabilir.”
