Açıklamada, çalışma hayatının temel yapı taşlarından biri olan sosyal güvenlik sisteminin, bireyleri karşılaşabilecekleri mesleki, fizyolojik ve ekonomik risklere karşı korumayı amaçladığı belirtildi.
Sosyal Güvenlik İl Müdürü Turgut Pekdemir, kayıt dışı istihdamın hem çalışanlar hem işverenler hem de devlet açısından ciddi olumsuzluklar yarattığını vurguladı.
Sosyal Güvenlik Haftası’nda Kayıt Dışı Çalışmaya Dikkat Çekildi
Açıklamada, sigortasız çalışan bireylerin iş kazası, hastalık, analık gibi haklardan yararlanamadığı; yaşlılık ve malullük aylığı, işsizlik maaşı gibi önemli sosyal güvencelerden mahrum kaldıkları belirtildi. Kayıt dışılığın işverenler açısından da haksız rekabete neden olduğu ve ciddi cezai yaptırımlarla karşı karşıya bırakabileceği ifade edildi. Devletin ise vergi ve prim kaybı yaşadığı, sistemin sürdürülebilirliğinin tehlikeye girdiği dile getirildi.
SİGORTASIZ ÇALIŞMANIN BEDELİ AĞIR
Sosyal Güvenlik İl Müdürü Turgut Pekdemir, yaptığı açıklamada, “Çalışma hayatı, birbirini tamamlayan unsurlar üzerine inşa edilmiş bir yapıdır. Bu unsurlardan birinin eksikliği, sistemin bütününü olumsuz etkileyebilir. Bireyler genellikle eğitimlerini tamamladıktan sonra iş hayatına atılırlar ve bu süreci sürdürülebilir kılmak için çaba gösterirler. Çalışmak yalnızca geçim kaynağı sağlamak için değil; insan olmanın, üretmenin ve topluma faydalı olmanın bir gereğidir. Aynı zamanda çalışmak, geleceği inşa etmektir. Sağlıklı ve gücü yerindeyken çalışan bireyler, olası olumsuzluklarla daha kolay başa çıkabilirler.
Çalışma hayatında bireyin çalışamamasına neden olabilecek birçok risk bulunmaktadır. Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda gelir kaybını önlemek adına sosyal güvenlik sistemi devreye girer. Sosyal güvenlik; bireyleri yaşamları boyunca karşılaşabilecekleri mesleki, fizyolojik ve sosyoekonomik risklere karşı korumayı amaçlayan politika ve sistemler bütünüdür. Devlet tarafından yönetilen bu sistem; vatandaşlara sağlık hizmeti sunmak, asgari gelir düzeyini sağlamak ve yaşlılık, hastalık, malullük, işsizlik, iş kazası gibi nedenlerle çalışamadıkları dönemlerde onları koruyarak bu risklerin doğurduğu zararları telafi etmeyi hedefler.
Ülkemizde oldukça gelişmiş bir sosyal güvenlik sistemi bulunmaktadır. Ancak bu sistemden faydalanmanın temel şartı, kayıtlı çalışmaktır. Sosyal güvenliğin bu denli önemli olmasına rağmen, bazı vatandaşlarımızın hâlâ sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Bunun başlıca nedenlerinden biri de kayıt dışı istihdamdır.
Kayıt dışı istihdam, çalıştığı halde hizmetlerinin veya prime esas kazançlarının Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi durumudur. Bu durum hem çalışan hem işveren hem de devlet açısından ciddi olumsuzluklara yol açmaktadır. Sigortasız çalışan bireyler; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık gibi sigorta kapsamındaki yardımlardan yararlanamaz; yaşlılık, malullük aylığı, iş göremezlik ödeneği, işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi birçok yasal haktan mahrum kalırlar. Aynı zamanda, bu bireylerin aileleri de ölüm aylığı veya iş göremezlik geliri gibi haklardan yararlanamaz ve mağdur olurlar.
İşverenler açısından da kayıt dışı istihdam; haksız rekabete neden olur, ekonomik düzeni bozar ve yapılan denetimlerde kayıt dışı istihdam tespit edilirse, işverenler ciddi para cezaları ve diğer hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Devlet açısından bakıldığında ise önemli ölçüde prim ve vergi kaybı yaşanmakta, çalışan-emekli dengesi bozulmakta, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği tehlikeye girmekte ve gelir dağılımında adaletsizlik meydana gelmektedir.” Dedi.
