Dil bir milletin bayrağıdır. Birliği, sevinci, üzüntüsü, ağıtıdır. Dil birliği yoksa insanlar arasında ki iletişimde kopuktur.
“ Her ülkede bilim ancak o ülkenin halkının diliyle yapılabilir. Yabancı dille eğitim, eğitim bilimine de aykırıdır. Çünkü bir insan dünyayı en sağlıklı biçimde, ancak kendi diliyle algılayabilir ve anlatmak istediğini de en güzel kendi diliyle anlatabilir.” “ Dünyada, sömürge olmayan bağımsız devletlerde genel eğitim dili, o ülkenin resmi dilidir. Anadilli ile yapılan eğitim, gençlerin anadillerini geliştirmek yanında, bilim terimlerini öğretir. Sanat, bilim yapılmayan dil gelişmez.” Prof. Dr. Cavit Kavşar.
Türk dilini savunanlar.
“ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK ; (1981-1938) Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Türk aydınlanmacılığının önderi. TDK’n(Türk Dil Kurumu) un. TTK’n( Türk Tarih Kurumu) un ve öbür devrim kurumlarının yaratıcısıdır. Türk milletini sömürge ülkelerin etkisinden kurtarıp, bağımsız, hür bir devlet kurmuştur.
İSMET İNÖNÜ ; ( 1884-1973) Türkiye Devleti’nin ikinci adamı. Atatürk döneminin başbakanıdır. İkinci Cumhurbaşkanı.
SAMİ ŞEMSETTİN ; ( 1850-1904) Tanzimat dönemi yazarı. İlk romanımız sayılan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ın yazarı. Oyunlar da yazmıştır. Lisan-ı Türk-i, Osman-ı lisan ve Edebiyatımızın Kamus-i Fransevi (iki cilt) Türkçe sözlük ( Kamus-i Türkî) Kamus-ül A’lem ( altı cilt).
ZİYA GÖLKAP ; (1876-1924) Türkçülük akımının önderi. Türkçülüğün dilde, güzel sanatlarda, ahlakta, hukukta, dinde, ekonomide, siyasette ve felsefede gerçekleşmesinin yollarını gösteren yapıtlar, şiirler, masallar, yazılardı. Bilim adamı, yazar, ozan.
FELİT RIFKI ATAY ; ( 1894-1971) Cumhuriyet dönemi yazarı. Sürekli Mustafa Kemal’in yanında ( Çankaya) devrimlerin savunucusudur.
HASAN ALİ YÜCEL ; (1897-1961) Cumhuriyet dönemi eğitimini, Atatürk’ün düşünceleri doğrultusunda, doruğa ulaştıran Milli Eğitim Bakanı( 1938-1946) aydınlanma döneminin yaratıcı yazar, ozan, eğitimci.
AĞAH SIRRI LEVENT; ( 1894-1978) Yazın öğretmeni, Kurum’un en çok saldırıya uğradığı (1951-1960) dönemi ve ( 1963-1966) dönemi TDK Genel Başkanı... Saldırgan Milli Eğitim Bakanı, Teyfik İleri’yi düelloya çağırmak zorunda kalan düşün soylusu...
A.DİLAÇAR ; ( 1895-1993) Öğretmen, dilci 1932’de Mustafa Kemal tarafından TDK baş uzmanlığına getirildi.
MACİT GÖRKBERK ; ( 1908-1993) Felsefe profesörü, iki dönem TDK Başkanı. Felsefe terimlerinin yaratıcısıdır.
HIFSI VELDET VELİDEDEOĞLU ; ( 1904-1992) Hukukçu, yazar, Türkçe dilini, Türkçeleştirmenin yorulmaz emekçisi. İncelemeler, söyleşiler, denemeler, anılar yazarı. Söylev’i Türkçeleştirdi. Dirençli aydınlanma savunucusu.
ÖMER ASIM AKSOY ; (1898-...) Yazar, öğretmen, hukukçu, dilci. On dört yıl süreyle TDK genel yazmanı, dil konusunda pek çok yapıt üretti. Kuvayi Milliyeci Gaziantep yiğidi.
NURULLAH ATAÇ ; ( 1898-1957) Yazar, Türk yazının gelişmesini etkileyen unutulmaz eleştirmen; Dili, anlatımı yenileyen dil tutkunu.
SEBAHATTİN EYÜPOĞLU ; ( 1908-1973) Yazar, eğitimci, sanat tarihçisi, çevirmen, Köy Enstitüleri devriminin ekin çalışmanı. Belgesel film ustasıdır.
YAŞAR NEBİ NAYIR ; ( 1908-1981) Çıkardığı Varlık dergisi, yönettiği Varlık Yayınları’yla Kültür Bakanlığı gibi Çalışan, Türk yazınının gelişmesine hizmet eden aydın, yazar, şair.
ORHAN VELİ KANIK ; ( 1914-1950) Arkadaşlarıyla Türk şiirini yenileyen, Türkçeyi ustaca kullanan büyük şair.
SEHA L. MERAY ; ( 1921-1978) Hukukçu, bilim adamı, Türk aydınlanmacılığının savunucusu, Köy Enstitüleri üstüne yıkım döneminde ilk kitabı yazan aydınlarımız( 1948).
MUSTAFA BAYDAR; ( 1920-1976) Yazar, öğretmen; “ Atatürk Diyor ki, Atatürk’le konuşmalar, Atatürk ve Devrimleri” vb. Yapıtları var.
BEDRETTİN CÖMERT ;( 1940-1978) Yazar, ozan, çevirmen, sanat tarihçisi, eleştirmen. Dil ve sanat ustası. Genç yaşta erken öldürüldü.
HİKMET DİZDAROĞLU ; ( 1917-1981) Yazın öğretmeni, yazar, dilci; “ Türkçede fiiller,(1962) Dilcilere saygı (1965) Tümce bilgisi vb. Yapıtları var.
NADİR NADİ ; ( 1908-1991) Yazar, gazeteci. Cumhuriyet gazetesinin yöneticisi, Cumhuriyet’in Atatürk İlkeleri’nin savunucusudur. Makaleler, denemeler, anılar yazdı.
TAHSİN YÜCE ; ( 1933-...) Cumhuriyet dönemi öykü, roman yazarıdır. Bilim adamı. Dil devrimi, incelemecisi.” Ceyhun Atıf Kansu, Cavit Orhan Tütengil v.b...
Diline sahip çıkamayan bir millet, başka milletlerin sömürgesi olur. Dili olmayanın vatanı da olmaz.
Not. Mehmet Başaranın Dilim, Dilim ( Türk dil Dergisi yayınları)Anadolu kitabından alıntı.
Süleyman Erkan 12-02-2024 Pazartesi Bedesdenlioğlu-Tokat.
