Canlıların besin kaynaklarından biride tuzdur. Tuz insanlar içinde ayrı bir değer taşımaktadır. Yüzlerce tuz hikâyeleri duymuş turuz. “ tuz, ekmek hakkı” deriz. “ ekmeğimi tuza basar yerim “ deriz.
Yemeklere tat veren maddenin adı tuzdur. “ bu işin tadı, tuzu kalmadı” diyerek tuzun kıymetini vurgularız.
Basit bir kimyasal bileşik olan sodyum, klorür diğer adıyla yemek tuzu, yüzyıllardan beri insanlar için büyük bir önemi olan gıda maddesidir. Tuz iki zıt yüklü iyondan oluşur. Bir bazın pozitif iyonu (kartyonu), bir asidin negatif iyonu ( anyon)’ dur. Tuz vücudunun fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için gerekli bir besin maddesidir.
Vücudumuzda protein, yağ, karbonhidratlar ve su ile birlikte kalsiyum, fosfor, sodyum, klorür, potasyum, kükürt, magnezyum gibi iyonlar bulunur. Bunlardan sodyum, klorür, potasyum, kalsiyum iyonları vücudun elektronik dengesini bozacağından, eksikliği vücutta bir takım rahatsızlıklara neden olabilir. Sözü edilen iyonlardan sodyum, klorür bir arada tuzda bulmak mümkündür.
Saf tuz, yaklaşık %40 oranında sodyum, % 60 oranında klorür içermektedir. Çeşitli nedenlerle vücutta azalan sodyum, klorür ihtiyacının büyük bir kısmı tuzdan sağlanır. Tuz endüstriyel sektöründe de kullanılmaktadır. ( gıda, tekstil, deri, kimya, metalürji sektörlerine ve hayvancılıkta kullanılmaktadır.
Toplum doğal tuz yerse sağlıklı olur. Doğal tuzda zengin sodyum içeren bir minarelidir. İyotlu tuz adı altında satılan, herkesin organlarını çürütüp kanser yapan kimyasal maddedir. Sağlıklı olmak isteyen bu tür tuzları araştırıp, inceleyip kullanmamalıdırlar. Sahte tuz üretip satan firmalara astronomik ceza, hapis verilmelidir.
Himayala, okyanus, deniz, kaya tuzu sağlıklı yaşam için çok önemli minarelerdir. Beyniniz iyi çalışıyorsa, kaya tuzu kullanıyor suduzdur. Uzun ömürlü iseniz, kaya tuzu sayesindedir. Turşudaki maydanozu çürümekten koruyan kaya tuzu; organlarımızı, seni kim bilir nasıl korur…
Sahte iyotlu tuz denilen tuzla turşu yapında görün, kısa bir sürede o sebzelerin nasıl çürüdüklerini, ne hale geldiklerini. Bu tuz insan vücuduna kim bilir ne zararlar acıyordur. Alzheimer olanların çoğu sodyum eksikliğinden oluşur. Vücutta koku veya bakterileri oluşumuna karşı en etkili yöntem doğal tuz kullanılmaktadır. Eskiden çocuk doğunca tuzlanırmış. Ağız kokusunu gidermek isteyenler, doğal turşuluk tuz yesin veya ağzını tuzlu su ile gargara yapsın. İncecik tuz iyi dökülüyor diye, tuz sandığımız zehri kullanıyoruz. İnce tuz sadece sodyum, klordur. Normal kaya tuzu ise magnezyum, selenyum dâhil seksen adet mineral içerir. Atın ince tuzu, kullanın gerçek tuzu.
Aşırı tuz tüketiminden sakınılmalıdır. Aşırı tuzun mide kanserine sebep olabileceği bilinmelidir. Tuzlanıp saklama( turşu, salamura gibi…) yerine dondurarak saklama yöntemini tercih etmeliyiz. Yapılan araştırmalar, dondurarak saklama yönteminin tercih edildiği ülkelerde mide kanseri görülme sıklığının % 64 azaldığı görülmüştür.
Süleyman Erkan 18-01-2024 Perşembe Bulancak-Giresun.
